بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی

مقاله بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی در 140 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی

كلیات

طرح مسئله

     توسعه سیاسی و امنیت ملی دو متغیر كلیدی این تحقیق را در بر می گیرند در متغیر مستقل توسعه سیاسی بعنوان یك اصل مهم در جامعه شناختی سیاسی دول تلفی گردیده بطوریكه كم و كیف آن تعیین كننده نوع حكومت و ساختار تصمیم گیری در آن و چگونگی تعامل مردم با حكومت و بالعكس محسوب می شود و اساس دموكراسیهای معاصر را در بر می گیرد . گرچه ابعاد توسعه سیاسی متعدد و متنوع می باشد و گستردگی آن مانع از توجه به تمام ابعاد آن در یك تحقیق خاص می گردد به همین سبب در این تحقیق نیز شاخصه های چون مشاركت و رقابت سیاسی ، احزاب سیاسی و مطبوعات مورد بررسی قرار می گیرد و از سوی دیگر امنیت ملی بعنوان متغیر وابسته از موضوعات كلان روابط بین المللی به شعار می رود به طوری كه حیات با اضمحلال حكومتها تا حد بسیارزیادی در قالب تهدید یا تأمین امنیت ملی مورد بررسی قرار می گیرد اگر چه این مفهوم از ابهام و پیچیدگی خاص برخوردار می باشد و نظامهای سیاسی مختلف بر اساس نگرش كلان خود ابعاد متفاوت ، اقتصادی ، نظامی ، اجتماعی و فرهنگی و یا سیاسی را تهدید یا تضمین كننده امنیت ملی می دانند و مقتضیات زمان و تحولات در عرصه سیاست بین الملل نقش اساسی در تعقیر این نگرشها داشته است به گونه ای كه اگر در مقطعی ترس از حمله نظامی و قدرت تهاجمی دولتها از منظر تجهیزات و جنگ افزارهای نظامی اساسی تهدید ملی مدنظر سایر دولتها را تشكیل می داد امروزه این مسئله تعدیل شده و ابعاد دیگر امنیت ملی اهمیت بیشتری یافته اند و در واقع از جنبه سخت افزاری به سمت عوامل نرم افزاری جهت پیدا كرده است و مضافا علاوه بر عوامل فرامرزی صرف ، بسیاری از مسائل داخلی نیز جنبه فراملی یافته است و به تبع امنیت ملی را متأثر ساخته است . زیرا كه مرزهای ملی تا حدود بسیار زیادی نفوذپذیر گردیده و بسیاری از مطالبات داخلی جنبه بین المللی یافته است و به صورت قواعد و ارزشهای فراملی درآمده است و به نسبت پذیرش یا عدم پذیرش نظامهای سیاسی با این قواعد بر امنیت ملی واحدهای سیاسی تأثیر گذاشته است كه درخواست مردم جهت برخورداری از حقوق قانونی و مدنی ، آزادیهای اساسی ، حق انتخاب كردن و … در بحث توسعه سیاسی مدنظر محقق می باشد و این تحقیق درصدد موشكافی این مسئله است كه توسعه سیاسی با شاخصه های مطرح شده و نقش روزافزون اهمیت این شاخصه ها در جهان امروزه كه حكومتها دموكراسی را یك ارزش بالا برای خود مدنظر دارند و مردم نیز نسبت به حقوق خویش بسیار آگاهتر شده اند و خواهان مطالبه آنها می باشد چگونه بر امنیت ملی تأثیر می گذارد و این موضوع در خصوص جمهوری اسلامی ایران تا چه حدودی مصداق پیدا می كند .

سوال تحقیق:

    تأثیر توسعه سیاسی بر امنیت ملی در ایران ( با تأكید بر فاصله زمانی 80-1376 ) چیست؟

فرضیه تحقیق :

     با گسترش توسعه سیاسی در ایران ( 80-1376 ) امنیت ملی نیز تقویت شده است .

تعریف مفاهیم و متغیرها :

توسعه سیاسی : تعاریف متعدد و متنوعی از توسعه سیاسی به عنوان متغیر مستقل تحقیق صورت گرفته است كه مهمترین تعاریف به زعم تعدادی از اندیشمندان عنوان
می­گردد :

    الموند پاول معتقد است توسعه سیاسی عبارت از پاسخی است كه سیستم سیاسی به تحولات محیط اجتماعی یا بین المللی خود می دهد و به ویژه پاسخی است در مقابل مبارزه جوییهای دولت سازی ، ملت سازی ، مشاركت و توسعه سیاسی را توزیع سه معیار شامل تنوع ساختاری ، خودمختاری در خرده سیستم و دنیایی شدن فرهنگی می داند .

     مارك گاز یورسكی توسعه را نشان دهنده پویشی ترقی جویانه برای نیل به یك هدف می داند و با تاكید بر این موضوع معتقد است توسعه سیاسی مفهومی سیاسی و غایت گراست كه هدفی سیاسی را مفروض می داند و واجد بار ایدئولوژیك می باشد .

    سیرین بلاك معتقد است برای رسیدن به توسعه سیاسی جوامع باید چهار مرحله را پشت سربگذرانند كه این چهار مرحله عبارتند از 1- سیتره بتدایی در برابر نوگرانی .

2- تثبیت رهبری نوسازانه . 3- انتقال افتصادی و اجتماعی از وضعیت كشاورزی روستایی به یك وضعیت شهری . 4- همگرائی و یكپارچه شدن جامعه شامل نظم دوباره دادن و بنیادی به ساختار اجتماعی .

     لوسین پای توسعه سیاسی را عبارت از تغییر وضع مردم از صورت اطاعت كنندگان پرشمار به صورت شهروندان مشاركت كننده در تعداد زیاد می داند و در پایان هانینگتون توسعه مطلوب سیاسی را در شرایطی می داند كه نظام سیاسی بتواند با تمركز منابع قدرت نهادهای انعطاف پذیر ، پیچیده و خودمختار و همبسته را بوجود آورد . كه در بحث توسعه سیاسی در این تحقیق شاخصه های نظیر مشاركت و رقابت سیاسی ، احزاب سیاسی و مطبوعات مورد بررسی قرا می گیرد .

امنیت ملی :

    چند تعریف عمده در خصوص امنیت ملی بعنوان متغیر وابسته به شرح زیر می باشد .

    مایكل لوه امنیت ملی را شامل سیاست دفاع ملی و نیز اقدامات غیرنظامی دولت برا ی تضمین ظرفیت كامل بقای خود ( بعنوان یك موجودیت سیاسی ) به منظور اعمال نفوذ و حصول اهداف داخلی و بین المللی می داند .

    كالج دفاعی كانادا : امنیت ملی را حفظ راه و روش زندگی قابل پذیرش برای همه مردم و مطابق با نیازها و آرزوهای مشروع شهروندان می داند و این امر شامل رهائی از حمله یا فشار نظامی ، براندازی داخلی و نابودی ارزشهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی كه برا ی كیفیت زندگی ضروری هستند می داند .

   ولفرز امنیت ملی را بطور عینی به معنای فقدان تهدید نسبت به ارزشهای مكتسبه و بطور ذهنی به معنای فقدان ترس از حمله به این گونه ارزشها تلقی می نماید و پیترسون و سبینوس با استفاده از تعریف كاربردی شورای امنیت ملی امریكا ، امنیت ملی را حفاظت از لطمه خوردن به نهادها و ارزشهای بنیادی آن جامعه می داند .

   در نهایت تعریف تقریبا جامعی كه می توان از امنیت ملی عنوان كرد شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولا جز مسئولیت حكومتهای ملی است تا از تهدیدات مستقیم ناشی از خارج ، نسبت به بقای ژیم های نظام شهروندی و شیوه زندگی شهروندان خود ممانعت به عمل آورند . ( در این تعریف نوع تهدید مشخص نشده است چون فراتز از تهدیدات نظامی است و شامل تهدیدات منابع محیطی ، اقتصادی و سیاسی و فرهنگی می شود . البته در صورتی كه این تهدیدات بقای كل حكومت ، مردم یا شیوه زندگی ملت را مستقیما تهدید كند .

در متغیر وابسته ( امنیت ملی ) شاخصه های چون فشار های اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار می گیرد .

ضرورت و اهمیت تحقیق :

    متناسب با تغییر و تحولات صورت گرفته در عرصه نظامهای سیاسی از شیوه حكومتی خودكامگی و اقتدار گرایانه فردی به سمت نظام های سیاسی دموكراتیك و مردمی كه با انقلابهای اندیشه ای و فكری همراه بوده است ، توسعه سیاسی با اركان و شاخصه هایش كه جز لاینفك نظامهای دموكراتیك به شمار می رود روزبه روز گسترش بیشتری پیدا كرده است و تمام حكومتها اعم از اینكه برخی براساس قانون اساسی عمده خود را مقید به اصول توسعه سیاسی می دانند و برخی حداقل در شعار و حفظ و یا افزایش اعتبار در سطح نظام جهانی ، سیستم حكومتی خود را دموكراتیك و پایبند به قواعد توسعه سیاسی می بینند و انگونه به ذهن متبادر می شود كه توسعه سیاسی از ملزومات اساسی نظام دموكراتیك به شمار می رود . در جمهوری اسلامی ایران هم با توجه با اینكه با اندیشه حكومت مردمی و زمینه سازی جهت احقاق حقوق انسانی و سیاسی مردم پایه ریزی گردیده است در اوایل انقلاب به سبب كشمكشهای تثبیت انقلاب و سپس جنگ تحمیلی و پس از آن تلاش در جهت ترمیم خرابیها و ویرانیهای جنگ زمینه جهت توجه به برخی از شاخصه های توسعه سیاسی مطرح شده در این تحقیق با تأخیر روبرو شد و متناسب با آن شرایط امنیت ملی نیز به معنای حفظ تمامیت ارضی و استقلال سیاسی و جلوگیری از تهاجم نظامی صرف معنا می گردید . در حالیكه دولت خاتمی در خرداد 1376 توسعه سیاسی به كلیدی ترین مبحث درسیاست داخلی دولت تبدیل گردید و از سوی دیگر فراتر از بعد نظامی امنیت سایر ابعاد آن نیز مورد توجه جدی قرا گرفت .

    در دوره جدید كه همراه با تغییر و تحولات اساسی نگرش نسبت به سیاست داخلی و خارجی ارزیابی می شود زمینه را جهت توجه بیشتر به شاخصه های اساسی توسعه سیاسی كه در این تحقیق به برخی از آنها پرداخته می شود فراهم نمود كه متعاقب توجه ویژه دولت به چنین مسئله ای موضع گیریها و اندیشه های درصدد تخریب یا تصدیق اهمیت ویژه آن برآمده اند .

توسعه سیاسی

    توسعه سیاسی از الزامات جوامع دموكراتیك در جهان معاصر می باشد كه تعاریف متعدد و متنوعی از سوی اندیشمندان مختلف در خصوص آن صورت گرفته است كه هر اندیشمندی به زعم خویش و مطابق شرایط و مقتضیات زمانی و مكانی بر یك سری از ابعاد توسعه سیاسی اهمیت بیشتری داده است كه برای روشن شدن بحث تعاریفی كه از سوی مهمترین اندیشمندان عنوان شده بیان می كنیم .

   الموند پاول معتقد است توسعه سیاسی عبارت از پاسخی است كه سیستم سیاسی به تحولات محیط اجتماعی یا بین المللی خود می دهد و به ویژه پاسخی است در مقابل مبارزه جوئیهای دولت سازی ، ملت سازی ، مشاركت و توزیع سه معیار برای توسعه سیاسی شامل تنوع ساختاری ، خود مختاری در خرده سیستم و دنیایی شدن فرهنگی . 29

    مارك گازیوروسكی توسعه را نشان دهنده پویشی ترقی جویانه برای نیل به یك هدف می داند و با تاكید بر این موضوع معتقد است توسعه سیاسی مفهومی سیاسی و غایت گرا كه هدفی سیاسی را مفروض می داند وواجد بار ایدئولوژیك می باشد .30

    سیریل بلاك معتقد است برای رسیدن به توسعه سیاسی جوامع باید چهارمرحله را پشت سر بگذارند این چهار مرحله عبارتند از : 1- ستیزه ابتدایی در برابر نوكرائی . 2 – نثبیت رهبری نوسازانه . 3- انتقال اقتصادی و اجتماعی از وضعیت كشاورزی روستائی به یك وضعیت شهری . 4 – همگرائی و یكپارچه شدن جامعه شامل نظم دوباره دادن و بنیادی به ساختار اجتماعی .31

    لوسین پای درصدد برآمده است با تركیب معانی و تعاریف متفاوتی كه در باب توسعه سیاسی مطرح شده است كه به یك تعریف تركیبی دست یابد و بر همین اساس توسعه سیاسی را حركت به سوی 1- برابری فزاینده میان افراد در سیستم سیاسی 2- ظرفیت فزاینده سیستم سیاسی در ارتباط با محیط خود . 3- تنوع فزاینده در نهاد ها و ساختارها در درون سیستم سیاسی كه در قلب فزاینده توسعه سیاسی نهفته بودند .

    لوسین پای توسعه سیاسی را عبارت از تعقیر وضع مردم از صورت اطاعت كنندگان پرشمار به صورت شهروندان مشاركت كننده در تعداد زیاد ؛ گسترش مشاركت توده ها ، حساسیت بیشتر به اصل برابری و پذیرش روزافزون قوانین و حقوق جهانشمول . و در جای دیگر عنوان می كند توسعه سیاسی برای رهبران كشورهای سابقا مستعمره به معنای گونه ای از بیداری ملی بود كه طی آن تابعان و فرمانبران پیشین به صورت شهروندان فعال و متعهد درمی آیند .32

    هانینگتون توسعه مطلوب سیاسی را وقتی محقق می داند كه نظام سیاسی بتواند با تمركز منابع قدرت نهادهای انعطاف پذیر پیچیده ، خود مختار و همبسته بوجود آورد .محورهای اساسی توسعه سیاسی حول سه محور مردم ، سیستم سیاسی و سازمان حكومت تقسیم می شود . نخست در ارتباط با مردم توسعه سیاسی یعنی تغییر از وضعیت پراكندگی و سیع مردم به نوعی انسجام در حال گسترش از شهروندان فعال . دوم در ارتباط با عملكرد سیستماتیك دولت و بخش عمومی توسعه سیاسی یعنی گسترش ظرفیت سیستم سیاسی برای اداره امور عمومی ، كنترل اختلافات و برآمدن از عهده تقاضاهای عمومی . سوم در ارتباط با سازمان حكومت . توسعه سیاسی یعنی افزایش تمایز ساختاری و تخصصی تر شدن كاركردها و متمركز كردن همه سازمانها و نهادهای مشاركت كننده .33

    شروط اساسی كه می توان برای كل جامعه توسعه یافته سیاسی بیان كرد به گونه ای كه نظام اجتماعی . اقتصادی متصل به آن را از هم جدا سازیم سه شرط اساسی می توان عنوان كرد 1- وجود رقابت فراگیر و معنی دار گروههای سازمان یافته ( بویژه احزاب سیاسی ) برای احراز كلیه مقامهای دولتی در درون ساختار قدرت سیاسی به گونه ای كه این رقابت باید در فواصل زمانی منظم و متناوب انجام گیرد و شامل استفاده از زور و خشونت نگردد . 2- سطح فراگیر مشاركت عمومی در فرایند انتخاب نخبگان و گزینش خط مشی های سیاسی   ( انتخاب منصفانه و بدون كنار گذاشتن هیچ گروه سیاسی )3- سطحی از آزادیهای اجتماعی و سیاسی نظیر آزادی بیان . مطبوعات ، عضویت و تشكیل سازمانها ، میزان این آزادیها باید در سطحی باشد كه از تمامیت و احترام رقابت و مشاركت سیاسی اطمینان حاصل شود . از این روست كه نظامهای توسعه یافته سیاسی لزوم وجود احزاب سیاسی قانونی ، محدود و مسئول بودن قدرت زمامداران ، مطبوعات و رسانه های گروهی مستقل را نیز می پذیرند .34

    علاوه بر موارد فوق لازمه یك جامعه توسعه یافته سیاسی فرهنگ سیاسی غنی میباشد كه این فرهنگ سیاسی درجوامع توسعه سیاسی یافته دارای چند ویژگی 1- باور به حق مشاركت همگانی ( تعیین رهبران و خط مشی آنها ) 2- اعتماد به نفس سیاسی ( افراد می توانند تغییر كنند ) 3- فرهنگ تسامح و مدارا و عدم حذف و تخریب غیر دموكراتیك . 4- پرهیز از خشونت . 5- زمینه فرهنگی جهت سازش ، مذاكره و همپذیری وجود دارد .35

    نهادمند شدن جامعه مدنی نه تنها هدف توسعه سیاسی بلكه عین توسعه سیاسی و متضمن ابزارها و هدفهای آن است و درفرایند توسعه سیاسی برخی عوامل و زمینه ها موجبات تحقق و تكوین جامعه مدنی را فراهم می آورند و برخی زمینه ها و شرایط دیگر از نهادمند شدن جامعه مدنی جلوگیری می كنند نوسازی و تحولات ساختاری در حوزه های اقتصادی و اجتماعی در كشورهای در حال توسعه معمولا شرایط مساعد تكوین جامعه مدنی را فراهم می آورند و از سوی دیگر نهادهای قدرت و ایدئولوژی سیاسی در مقابل فرایند تكوین و نهادینگی جامعه مدنی و توسعه سیاسی مقاومت ها وموانعی ایجاد می كنند.36

    وقتی در جامعه ای  ایدئولوژی دچار بحران شود و بحران مشروعیت گسترش پیدا كند در آن صورت گرایش به جامعه مدنی و توسعه سیاسی اجتناب ناپذیر خواهد بود و با تاكید می توان عنوان كرد میان ایدئولوژی و اقتدار گرائی دولت از یك سو و گسترش حوزه عمومی و جامعه مدنی از سوی دیگر همواره تعارض وجود دارد تحولاتی كه اخیرا كم و بیش به بحران تضعیف ایدئولوژیك و اقتدارگرایانه دولتها انجامیده لاجرم مجال بیش

برای حوزه عمومی جامعه مدنی پدید اورده است .37

تنش زدائی و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بعد از خرداد 1376 :

    مجموعه شاخصهای توسعه سیاسی دولت اقای خاتمی در داخل و اصرار بر ملزومات ان در خارج ، زمینه را برای اصلاح و یهود روابط ایران با سایر كشورهای دنیا تحت عنوان سیاست تنش زدائی فراهم نمود كه این مسئله زمینه برای تقویت امنیت ملی و كاهش تهدیدهای فراملی ایحاد نمود به گونه ای كه رئیس جمهور در چارچوب این سیاست با سفر به كشورهای اروپائی چون ایتالیا و فرانسه روابط ایران در عرصه خارجی با غربیان را وارد مرحله تازه ای نمودند كه علاوه بر كشورهای غربی این سیاست تاثیر عمده ای در زدودن تشنج با كشورهای منطقه و همسایه نیز ایفا نمود كه همكاریهای روبه افزایش در عرصه های سیاسی و اقتصادی با گشورهای عربستان سعودی ، لبنان ، سودان ، یمن ، عمان و … گواه این مدعا می باشد و روابط تیره ایران با مصر در این دوره به میزان قابل توجهی بهبود یافت . و متعاقب اتخاذ این سیاست روابط ایران و امریكا بحث روز مراكز علمی ، فرهنگی ، روزنامه ها و سمینارها بود واقای خاتمی از افكار عمومی دو ملت برای كاهش تشنج بین دو كشور كمك گرفت و با تعریف و تمجید از تمدن امریكائیان مخالفت خود را با جریحه داردنمودن احساسات مردم امریكا از طریق سوزاندن پرچم این كشور و شعار مرك بر امریكا اعلام نمودند كه به تناسب این اقدامات ، پاسخ مثبت كارگزاران امریكائی را  جهت انجام مذاكره رسمی با جمهوری اسلامی واداشت . همچنین در این مقطع با اعتراض ایران نسبت به رفتار ناشایست اداره مهاجرت امریكا با تیم ملی كشتی ایران ، وزیر امور خارجه امریكا ضمن استقبال ازتبادلات فرهنگی بین دو كشور قول داد كه مقررات ورود اتباع ایرانی به امریكا را مورد بازنگری قرار داده و در پاسخ به پیام آقای خاتمی تعداد زیادی از مقامات اسبق ، مردم و بازرگانان امریكائی از ایران دیدن كردند .159

    به دنبال سخنرانی مارلین البرایت وزیر خارجه امریكا مبنی برایجاد حسن اعتماد بین دو كشور در خرداد 1377 روابط بین دو كشور وارد مرحله تازه ای شد و امریكا علاوه بر سازمان مجاهدین خلق ، شورای مقاومت ملی ( NCR ) یكی از گروههای مخالف حكومت اسلامی ایران را نیز در فهرست گروههای تروریستی قرار داد .160

    رفع ممنوعیت صادرات خاویار ، فرش ، پسته ایران به امریكا از واكنشهای مثبت دیگر امریكا در برابر تعقیر رفتار ایران در این دوره می باشد . همچنین در این مقطع توماس مانیردر  راس هیاتی مركب از دوازده بازرگان امریكائی برای بحث پیرامون شرایط همكاری در توسعه صنعت نفت و گاز اسیای میانه از ایران دیدن كرد .161

برچسب ها : بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی , تحقیق بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی , پروژه بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی , مقاله بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی , دانلود تحقیق بررسی توسعه سیاسی و تاثیر آن بر امنیت ملی , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق