كلاهبرداری

كلاهبرداری جرمی است كه در اثر تحولات اجتماعی پدید آمده در جوامع و ماشینی شدن امرو توسعه پیدا كرده است و انتشار آن به بعد از جنگ جهانی دوم بر می گردد

كلاهبرداری

مقدمه

 كلاهبرداری جرمی است كه در اثر تحولات اجتماعی پدید آمده در جوامع و ماشینی شدن امرو توسعه پیدا كرده است و انتشار آن به بعد از جنگ جهانی دوم بر می گردد . از نظر تاریخی عنوان (Furtum) در حقوق قدیم رم به معنای سلب مال غیر شامل سرقت خیانت در امانت و كلاهبرداری می شده است .

اولین با عنوان كلاهبرداری (escroquerie) پس انقلاب فرانسه در سال 1791 م با تصویب قانون جزای انقلابی در متون قانونی وارد شد و قوانین سایر كشورها از جمله ایران نیز از مقررات مذكور الگو گرفت مقاله حاضر ترجمه بخشی از كتاب شرح قانون عقوبات سوریه تالیف آقایان دكتر ریاض الخانی و دكتر جاك یوسف الحكیم و از انتشارات دانشگاه دمشق است كه به لحاظ استفاده از آرا دیوان عالی كشور فرانسه و دكترین حقوقی آن كشور از نظر تطبیقی بسیار مفید است و چون مقررات راجع به كلاهبرداری در حقوق ایران نیز از قانون فرانسه الگو گرفته است می تواند در تشخیص مفهوم آن و مصادیق جدیدی كه مورد توجه دكترین و رویه قضایی فرانسه قرار گرفته است قضات و دانش پژوهان رشته حقوق را كمك كند .

كلیات – 1- مفهوم كلاهبرداری – كلاهبرداری عبارتست از وادار كردن دیگری به تسلیم اموال مال منقول یا غیر منقول از طریق حیله و فریب كلاهبرداری از لحاظ اینكه فعل بر شی ای واقع می شود كهبا رضایت مالك تسلیم فاعل شده است از سرقت متفاوت است و لكن تسلیم مذكور همراه با حیله و فریب است در حالی كه در سرقت اخذ مال توسط مرتكب با زور صورت می گیرد و یا بطور مخفیانه بر آن مستولی می شود تسلیم مال مبتنی بر رضایت مالك در كلاهبرداری آن را به خیانت در امانت نزدیك می كند با این تفاوت كه در خیانت در امانت تسلیم مال ناشی از اجرای یك عقد صحیح است كه مصادیق ان در قانون به طریق حصری ذكر شده است و امین تصرف غیرقانونی بر مال غیر را پس از تسلیم مال به او انجام می دهد در حالی كه در كلاهبرداری اجرای حیله و فریب مقدم یا همراه با تسلیم مال است و لازم نیست كه ضمن یكی از عقود معین قانونی صورت گیرد تا واجد وصف جزایی گردد . بالاخره كلاهبرداری از لحاظ اینكه هم نسبت به اموال منقول و هم اموال غیرمنقول ممكن است واقع شود با سرقت و خیانت در امانت متفاوت است زیرا دو جرم اخیر تنها در خصوص اموال منقول واقع می شوند .

2- تحولات تاریخی – شریعت اسلام برای تحصیل مال غیر از طریق حیله و فریب مجازات حد سرقت پیش بینی نكرده است و آن را در ردیف جرائم مستلزم تعزیر قرار داده است اما در حقوق قدیم فرانسه مفهوم كلاهبرداری از مفهوم سرقت متمایز بود جداشدن دو جرم مذكور با انقلاب فرانسه و تصویب قانون مورخ 19 و 22 ژوئیه 1791 شروع شد . قانون مزبور شامل مجازات كسی كه دیگری را از طریق حیله به تسلیم اموالش وادار می كرد می شد و صلاحیت اجرای مجازات برای چنین عملی را به عهده محاكم مدنی و نه جزایی قرار داد توضیح اینكه حیله غالبا در دعاوی مدنی ظاهر می شود . لذا قانون مذكور مناسب دید كه رسیدگی هب جرم مذكور به دادگاههای حقوقی واگذار شود اما در قانون مصوب سال دوم انقلاب فرانسه از این نظر عدول شد و صلاحیت رسیدگی به آن را به محاكم بدوی كیفری محول كرد در عین حال جرم مذكور متاثر از مفهوم مدنی تقلب باقی ماند و شامل اعمال متقلبانه كه در معاملات واقع می شد نیز می گردید این مفهوم وسیع با مقتضیات مقررات كیفری كه شامل مجازات برای تخلفات شدیدی كه افراد مرتكب می شوند و حیات اجتماعی را در معرض خطر شدید قرار می هند هماهنگی نداشت و بر همین اساس دیوان كشور فرانسه مبادرت به مضیق كردن مفهوم این جرم كرد و برای تحقق آن ارتكاب مانور متقلبانه را شرط دانست و باین ترتیب كاهبرداری از مفهوم قبلی خارج شد .

با تدوین قانون مجازات فرانسه ماده خاصی به مجازات كلاهبرداری اختصاص یافت (ماده 405 ) و مفهوم جرم محدود گردید به نحوی كه شامل هرگونه حیله ای كه در معاملات مدنی اجرا می شود نمی گردید و به افعال مهمی كه انسان عادی را كه به امور خود اهتمام می ورزد گول بزند اكتفا شد و بر همین اساس مقنن و سائل متقلبانه را كه ارتكاب آنها برای تحقق جرم ضروری بود هب طور حصری بیان كرد . فصل اول اركان كلاهبرداری – فرع اول – ركن قانونی – ماده 641 قانون مجازات سوریه تصریح به مجازات هركس كه دیگری را به تسلیم مال منقول یا غیرمنقول یا حوالجات یا مفاصا حساب وادار كند و با حیله و تقلب بر آن مستولی شود خواه از طریق انجام مانورهای متقلبانه باشد یا از طریق بیان دروغهایی كه توسط شخص ثالث ولی با حسن نیت تایید شود یا از طریق در اموال منقول و غیر منقول با علم به اینكه حق تصرف آنها را ندارد یا با بكار بردن اسم و صفت دروغی نموده است . ماده 642 حكم به تشدید مجازات در حالات خاص كرده است و ماده 643 متعرض جرائم مشابه كلاهبرداری شده برای آنها مجازات خاص تعیین كرده است با استفاده از مباحث مطروحه در ابتدای این مواد می توان اركان كلاهبرداری را استنتاج نمود . فرع دوم – ركن مادی – روشهای خدعه آمیزی كه در كلاهبرداری به كار می رود به دلیل گستردگی دامنه تفكر بشر در این زمینه و تنوع ارتباطات و روابط مالی كه زمینه فریب دادن دیگران و جلب اعتماد آنها را فراهم می كند قابل شمارش نیست از آنجا كه مجرد حیله مرتكب در یكی از اعمال حقوقی فی حد ذاته تشكیل دهنده ركن مادی كلاهبرداری نیست لذا باید صور گوناگون آنرا با دقت فراوان مورد بررسی قرار داد تا معلوم شود حیله جزایی بر آن صدق می كند و با تعریف قانونی آن منطبق است و این تحقیق تكلیف مهم و سنگینی است كه باعث تحول و اختلاف نظر در آرای صادره در این مورد شده است ركن مادی كلاهبرداری شامل دو عنصر متفاوت است كه ماده 641 آنها را بیان كرده است : اول تسلیم مال به فاعل دوم روشهایی كه منجر به این تسلیم می شوند .

اول – تسلیم مل – در تسلیم مال به فاعل از واقعه تسلیم مال تسلیم شده و استیلای فاعل برآن بحث می شود . 1- تسلیم – آ – لزوم تلاش برای تحصیل مال – لازم است در جهت تسلیم یكی از اشیا مذكور در قانون به فاعل اقدامی صورت گیرد لذا فریبی كه در جهت تسلیم مال انجام نشود مشمول عنوان مذكور نمی شود فرقی ندارد كه در اثر اقدامات مرتكب تسلیم مال واقع شود یا شروع به انجام اقداماتی شود كه مستقیما به تسلیم مال حالت شروع به جرم مذكور نیز می گردد اما اگر مرتكب در جهت تحصیل مال اقدامی نكرده باشد و طرح او صرفا در مرحله قصد مجرمانه باقی بماند جایی برای تعقیب او وجود ندارد براین اساس رویه قضایی بر این نظر است كه اقدامم بیمه گذار به آتش زدن اشیا بیمه شده به قصد مطالبه خسارت تا زمانی كه هیچگونه تقاضا یا تلاشی در جهت مطالبه خسارات انجام نشده باشد 

نوع فایل: word

سایز:20.7 KB

تعداد صفحه:21

برچسب ها : كلاهبرداری , كلاهبرداری , جرم , تحولات اجتماعی , سرقت , خیانت , تسلیم اموال مال , قانون مجازات , رویه قضایی , تحقیق , جزوه , مقاله , پایان نامه , پروژه , دانلود تحقیق , دانلود جزوه , دانلود مقاله , دانلود پایان نامه